อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 419
…อุปฺปชฺชติ
ความว่า และอุปจารสมาธิเมื่อข่มนิวรณ์เป็นต้นไป ก็ย่อมเกิดขึ้น ๆ
นัยกรรมฐาน ๔๐ จบ ฯ
[อธิบายอภิญญา ๕]
สองบทว่า อภิญญาวเสน ปวตฺตมาน ความว่า รูปาวจรปัญจม
ฌานนั่นแล ที่เป็นไปโดยอำนาจแห่งโลกิยอภิญญา ๕ มีอ…
บทนี้กล่าวถึงการเจริญกรรมฐานและความสำคัญของสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการประณีตและการข่มนิวรณ์เพื่อพัฒนาจิตสู่ระดับอภิญญา ซึ่งเป็นการรู้ยิ่ง และการใช้กรรมฐาน ๑๐ เพื่อเจริญจิตอันเป็นเลิศ รวมถึงความหมาย